ماسوله
در ۵۵ کیلومتری رشت در استان گیلان قرار دارد. ماسوله در ضلع شرقی یکی از
رشته کوههای تالش قرار دارد. این محل که به سبب نوع معماری خانه هایش شهرتی
جهانی یافته است ، در شیب کوه واقع شده و نمای خانه های پله ای آن در
دامنه سرسبز و سر برافراشته کوه ها و رودخانه ی خروشان “ماسوله رودخان” که
از خط القعر دره می گذرد ، از دل انگیزترین و دیدنی ترین مناظر گیلان و
ایران است. با وسعت ۱۶ هکتار و ارتفاع ۱۰۵۰ متر از سطح دریای آزاد ساخته
شده‌است. ماسوله در غرب جنوب غربی فومن قرار دارد و فاصله فومن تا رشت حدود
۲۵ کیلومتر و از فومن تا ماسوله حدود ۳۵ کیلومتر است . از طرف شمال غرب به
ماسال ، از غرب به خلخال و از جنوب به پشتکوه خمسه زنجان و از مشرق به
فومن محدود می شود . ماسوله در ۲۹ درجه و ۱ دقیقه عرض شمالی و ۲۷ درجه و ۸
دقیقه طول شرقی در ارتفاع ۱۰۵۰ متری از سطح دریا واقع شده است. اختلاف
ارتفاع بلندترین و پایین ترین سطح روستا حدود ۱۰۰ متر است
روستای ماسوله,ماسوله,پروژه روستای ماسوله,پروژه کامل روستای ماسوله,پروژه
برداشت از بناهای تاریخی,دانلود پروژه روستا 2,دانلود پروژه کامل روستا
ماسوله برای پروژه روستا 1 و 2,دانلود پروژه برداشت از بناهای تاریخی,پروزه
کامل درس برداشت از بناهای تاریخی,برداشت از روستای ماسوله,دانلود پروژه
روستا 1,دانلود پروژه روستا 2,پروژه های روستا,روستای ماسوله
تاریخ
حدود هشتصد تا هزار سال پیش مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ایران به
دلائل نامعلومی به منطقه ماسوله کوچ کردند. برخی از مردمان محلی نیز از
منطقه ای به نام کهنه ماسوله واقع در ۶ کیلومتری شمال غرب این شهر با این
افراد همراه شدند. طی کاوش های انجام شده از محوطه باستانی کهنه ماسوله
سفالینه هائی متعلق به قرون پنجم تا هشتم هجری قمری بدست آمده است که دقیق
ترین مستندات قابل توجه تاریخی می باشند.
برای دانلود و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…
در ۱۰ کیلومتری بالاتر از ماسوله جدید، ماسوله قدیم با آثار و بازمانده‌های
انسانی از قبیل سنگ کوره و … در منطقه‌ای گسترده پراکنده شده است که جزء
آثار باستانی بشمار می‌آیند.
ماسوله جدید پس از ترک مردم از کهنه ماسوله ( احتمالاً به واسطه شیوع طاعون
در سال ۹۴۳ هـ . ق) ، توسط ساکنان آن در ۶ کیلومتری شهر متروکه احداث شد.
ماسوله در گذشته به دلیل قرار گرفتن در محل تلاقی معابر کوهستانی میان
آذربایجان ، زنجان ، گیلان و تالش اهمیت فوق العاده ای داشت. گذرگاه های
منشعب از ماسوله که دارای موقعیت نظامی نیز بود، شاهد حوادث و سوانح بسیاری
در این ناحیه کوهستانی بوده است.
این شهر طی شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
روستای ماسوله - روستا ماسوله - پروژه کامل روستای ماسوله
روستای ماسوله - عکس روستای ماسوله - نقشه های روستای ماسوله
این شهرک هم اکنون رویارو با مسائلی مانند ریزش سنگ، سیل، رانش زمین،
زمین‌لرزه، تصرف به منظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب و … میباشد.
.قلل مهم ماسوله عبارت‌اند از: شاه‌معلم (شامولوم)، آسمانکوه، لاسه سر،
تروشوم و کله قندی. که قله شاه معلم با ارتفاع ۳۰۵۰ متر بلندترین نقطه
استان گیلان می باشد.
در ماسوله دها چشمه آب زلال و گوارا وجود دارد .
پیدایش ماسوله
درباره پیدایش این شهر زیبا و کم نظیر ایران نظرات گوناگونی بیان شده از
جمله میر ظهیرالدین در کتاب ( گیلان و دیلمستان ) چهار بار از موسله یاد می
کند که همین ماسوله امروزی است . نامهای قدیمی این بخش ( خورتاب خانی ) و
بیشتر ( البقر و ماسالار ) بوده است .
گروهی گویند که در قرن سوم هجری وقتی که ( سید جلال الدین اشرف ) در طارم
شکست خورد ، عون بن محمد بن علی که همراه وی بود زخمی برداشت و به ماسوله
آمد و به چوپانی برخورد به او گفت : که جسد او را هر جا یافت به خاک بسپارد
. پس از خاک سپردن جسد او ، چوپانان یکی پس از دیگری خانه خود را در جوار
قبر او ساختند تا آبادی ماسوله به وجود آمد .
تاریخچه روستای ماسوله - بررسی روستای ماسوله - ماسوله
در اینکه قدمت ماسوله به چه زمان میرسد اختلاف نظر زیاد است . برخی قدمت
آنرا هزار و سیصد سال و جماعتی دیگر قدمت آنرا به دو هزار پانصد سال پیش
نسبت می دهند .
ماسوله بخاطر موقعیت خاص جغرافیایی و بارندگی های فراوان فاقد بنای قدیمی
است . اما سنگهایی با عمر بیشتر از ۸۰۰ سال که بر روی آنها اغلب اشعاری حک
شده به دست آمده است . عده ای دیگر ساخت شهر را بر اساس تاریخ خطی سالک «
سالوک معلم » به دو تن از شاگردان سالک به نام های “عین علی” و “زین علی”
که مردم را به اسلام فرا می خواندند نسبت می دهند و معتقدند مردم به آن دو
گرویده و سپس قبر آنها زیارتگاه اهالی شد.
در زمان فتحعلی شاه ، ماسوله تحت اختیار ارتش قرار داشت و برای توپخانه ی ایران گلوله می ساخت.
در زمان رابینو ماسوله دارای ۵ محله ، دو یا سه کاروانسرا ، دو حمام و بازاری با ۴۰۰ دکان بود که در زمستان ها خالی می ماندند.
از محلات ماسوله می توان از کشه سر علیا ، کشه سر سفلی ، ریحانه بر ، خانه
بر، مسجد بر و اسد محله نام برد. در گذشته چهار پل چوبی بر روی رودخانه
احداث شده بود. از این میان پل بنا علی و پل حاجی محمدحسن از اهمیت و
کاربرد بیشتری برخوردار بودند.
بیشتر اهالی ماسوله ، تالش و دارای مذهب شیعه ی اثنی عشری هستند. وجود
امامزاده های متعدد در کل منطقه و پاره ای شباهت های معماری با معابد مهری و
مانوی نیز نشان از تأثیرپذیری تاریخی و دینی دارد
تیره و نژاد ماسوله
ماسوله ای ها مردمی هستند قوی بنیه و کاری ، مردمان ماسوله دارای پوستی
سفید و اکثرا با موهای بور و چشمانی روشن که به اصطلاح خود افراد شمال (
کاس ) یعنی افرادی با چشمان آبی .
رابینو در کتاب گیلان خود می نویسد : ماسوله همیشه جزء فومن بوده است بغیر
از چند صباحی که در زمان فتحعلی شاه زیر نظر رئیس قورخانه اداره می شد .
زیرا در اینجا گلوله های توپ برای توپخانه ایران می ساختند . زبان مردم
ماسوله تالشی است
هنر و فرهنگ مردم ماسوله
در سال ۱۳۳۱ هجری قمری که رابینو از ماسوله دیدن کرده است می نویسد : این
شهر دو حمام و سه کاروانسرا داشته است . بازارش چهارصد دکان داشته که شامل
نانوائی ، عطاری ، قصابی ، کفاشی و بزازی بوده است . دو آسیاب برای نرم
کردن پوست انار داشته اند و پوست انار سائیده را در رنگ کاری به کار می
برده اند .
بیشتر ساکنان ماسوله به آهنگری اشتغال دارند . غیر از طالشها که در کوهای
ماسوله ساکنند ، تیره عالیوند که بازمانده مردی به نام حاجی حسن هستند و
تیره آستارائی نیز ساکن همین دهکده اند . زبان مردم ماسوله تاشی است ولی
مردم ده با اطرافیان کمی اختلاف دارند .
صنایع دستی ماسوله عبارتند از کارهای دستی روی چوب و چرم سازی و ساختن چموش
که نوعی کفش است . علاوه بر این در گذشته چاقوسازی ، داس سازی ماسوله از
معروفیت خاصی برخوردار بوده است .
بقعه های ماسوله
۱٫ بقعه عون بن علی یا عون بن محمد حنیفه بن علی ؛ این بقعه به عنوان محور
بـُقاع منطقه و محل اصلی تجمعات مذهبی ساکنان ماسوله به شمار می آید.
بقعه در کنار مسجد قرار دارد و به قلندرخانه نیز معروف است. این امر می
تواند نشانگر اعتقادات صوفیانه اهالی منطقه نیز باشد. بقعه ی عون بن علی بن
محمد بن علی دارای دری به ابعاد ۱۴۵*۷۲ سانتیمتر است که به در “چله خانه”
شهرت دارد. پلان بقعه هشت گوش است و گنبدی دو پوش دارد. ارتفاع صحن
امامزاده تا زیر طاق گنبد اول ۲۰/۴ متر است. این گنبدشلجمی (اگر دو قوس از
دایره بر سطحی محیط شود که هر دو از نصف دایره طولشان بیشتر باشد و انحداب
یا کوژی آن در دو جانب باشد ، آن شکل را شلجمی گویند)است و در روزگاران
جدید با حلب پوشانده شده است. در داخل اتاق حرم بقعه ، صندوقی جای دارد که
بر روی آن کتیبه ای به خط نسخ از سوره فتح و با تاریخ ۱۰۱۵ هـ . ق دیده می
شود. چند سنگ قبر در داخل وایوان های بقعه و مسجد همجوار وجود دارد که
مربوط به زمان قاجاریه است.
۲٫ امامزاده عین علی و زین علی ؛ این امامزاده در ۱۶۰۰ متری شرق ماسوله در
محلی به نام “اشکلت” واقع است. امامزاده دارای کتیبه ها و پنجره های مشبک
است و تاریخ ساخت آن ۹۱۱ هـ . ق است.
امامزاده عین علی و زین علی ؛ این امامزاده در 1600 متری شرق ماسوله در محلی به نام "اشکلت" واقع است
3. امامزاده ابراهیم؛ در “خروه بن” بالای ماسوله و بر سر راه جاده خلخال واقع شده و دارای قدمت تاریخی است.
۴٫ امامزاده هاشم ؛ در مغرب ماسوله ، زیر کوه سنگی قلعه بن قرار دارد. این
امامزاده بنایی تاریخی دارد و بر سر راه جاده طارم واقع است.
مسجدهای ماسوله
مسجدهای ماسوله عبارت اند از ؛ مسجد خانه بر ، مسجد بر ، مسجد اسد محله ،
مسجد کشه سر سفلی ، کشه سر علیا ، مسجد ریحانه بر ، مسجد قنبرآباد ، مسجد
دو خاله ، مسجد جامع و مسجد صاحب الزمان متعلق به سال ۱۱۱۷ هـ
معماری ماسوله
معماری ساده اما کم نظیر همراه با سر سبزی و طراوت و خرمی درختان و جنگل
های اطراف ماسوله چیزی نیست که بتوان بفریت از آن گذشت و یا بی تفاوت به آن
نگریست . خانه ها چون نگینی در دل کوه بنا شده ،
معماری ماسوله در یک جمله توصیف میشود: حیاط ساختمان بالایی پشت بام
ساختمان پایینی است و قتی شما از کوچه های باریک و مارپیچ ماسوله عبور
میکنید بناچار از بام خانه هائی نیز عبور خواهید کرد که صاحب خانه مطلقا به
آن اعتراض ندارد .
ماسوله دارای معماری منحصر به فردی است. محوطه جلوی خانه‌ها و پشت بامها
هر دو به عنوان پیاده رو استفاده می‌شوند. خیابان‌های کوچک و پله‌های بسیار
به هیچ وسیله نقلیه موتوری اجازه ورود نمی‌دهد.. ساختمانها معمولاً از دو
طبقه تجاوز نمی‌کنند. هر خانه در مجموع از دو قسمت تشکیل شده است:
قسمت زمستانی ؛ قسمت زمستانی منازل را در زبان محلی “سومه” می نامند. سومه
از اتاقی کوچک که معمولاً در عقب خانه جای دارد و از نور چندانی برخوردار
نیست ، شکل گرفته است. تنها نقطه ی نورگیر آن روزنه ای است به نام “لون”.
در وسط این اتاق کوره ای که از آن برای آشپزی و تهیه غذا و همچنین تأمین
گرما استفاده می شود ، تعبیه شده است. در گرداگرد اتاق طاقچه هایی ساخته
شده که ظروف گوناگون چینی و مسی بر روی آن جا می گیرد.
قسمت تابستانی ؛ یا اتاق پیشخوان ، دارای پنجره های اروسی چوبی و بالارو
است. این پنجره ها دارای گره های چینی هندسی است و با شیشه های رنگارنگ
تزیین می شود.
بعضی از خانه ها علاوه بر پیشخوان ، اتاقکی بر بام منزل دارند که به زبان
محلی به آن “برج” گفته می شود. این اتاق تنها در تابستان مورد استفاده قرار
می گیرد. در اتاق پیشخوان طاقچه های جانبی دیده می شود. بام هر منزل در
ماسوله متمایل به کوه ساخته می شود و قسمت پیشین منازل بر عقب آن مسلط است.
متاسفانه شهر ماسوله در زلزله ویرانگر دچار خسارت زیادی شد اما دوباره
مردم ، شهر را ساختند ، در چند سال اخیر با پیشرفت بسیار خوب و سرمایه
گذاری به یکی از مناطق توریستی و سیاحتی شمال کشور بدل گشته است .
منابع
• ماسوله قدیم کجاست؟ بلایای طبیعیِ ماسوله جدید کدام است؟
اسلامی رشت
• بروشور سازمان میراث فرهنگی
• گزارش صعود –
• www.fa.wikipedia.org
• www.IBCpars.net
بخشی از مطالب برداشت:
چکیده:
رشد فزاینده جمعیت جهان آثار اساسی واغلب فاجعه آمیزی بر زیستگاههای طبیعی
کره زمین داشته است. مصرف بی رویه انرژی ،تخریب جنگلها وانقراض گونه های
گیاهی وجانوری ازپیامدهای آن می باشد. نگرانی درباره آینده محیط زیست کره
زمین و منابع آن حقیقتی انکارناپذیر است که امروز توجه جهانیان را به خود
معطوف داشته است.
بسیاری بر این باورند که رشد بی رویه جمعیت ؛ منجربه شهر نشینی ودر نتیجه
مصرف بیش از حد وغیر مسئولانه انرژیهای فسیلی شده است. فعالیتهای انسانی در
کره زمین از یک سو به دلیل استفاده از منابع به شیوه کنونی فرصتها
وامکانات نسلهای آینده را به خطر انداخته واز سوی دیگرشهرهارا که جایگاه
اصلی فعالیتهای انسانی اندو بزرگترین مصرف کننده منابع طبیعی نیز به شمار
می آیندرا مورد تهدید جدی قرار داده است.
در حال حاضرتوجه به توسعه پایدار از جمله مواردی است که بسیاری از متخصصان
بر آن توافق دارتد. بر طبق این نظریه رسیدن به بالاترین درجه پایداری در
شهرها امری حیاتی می باشد. این طور به نظر می رسد که توسعه پایدار ومفاهیم
آن به خوبی بااهداف ومقاصد معماری وشهرسازی نوین سازگار بوده ومی تواند به
عنوان عاملی موثرجهت تحقق اهداف پایداری مطرح شود.البته پایداری شهری تنها
مربوط به مقولات زیست محیطی نمی باشد بلکه رسیدن به پویایی اقنصادی محیط
زیست قابل زندگی وبرابری اجتماعی از جمله موارد مهم دیگر در این زمینه به
شمار می آیند. درکل توسعه شهری پایدار را می توان به عنوان توسعه ای تعریف
نمود که سلامت اجتماعی واکولوژیکی بلند مدت شهرها را بهبود بخشد.
در این مقاله سعی بر آن است تا پس از مروری بر مبدا ومنشا مفهوم پایداری؛
تعریف آن وشناخت کاربردمفاهیم پایداری درشهرسازی؛ به بررسی و تحلیل ما سوله
به عنوان نمونه ای از شهرهای سنتی ایران پرداخته وبه این نتیجه ناءل شویم
که ماسوله شهر پایدار محسوب می شود؛ چراکه واجد کلیه شاخصه های پایداری
بوده وهمچنان پس از گذشت سالیان دراز توانسته است به مسائل محیطی خود پاسخ
دهد. روش تحقیق در این مقاله به دو صورت کتابخانه ای ومیدانی خواهد بود ودر
نهایت با روش تطبیقی اصول شهر پایدار وماسوله را بعنوان شهر سنتی ایران
مقایسه خواهیم نمود و نتیجه خواهیم گرفت که شهرهای سنتی می تواند به عنوان
یک الگوی مناسب جهت طراحی شهری پایدار در ایران مطرح شوند.
۱- توسعه پایدار
۱-۲-تعریف توسعه پایدار:
“واژه پایدارSustainable از ریشه کلمه لاتین Subtenir گرفته شده است وبه
معنی بالاتر نگهداشتن ویا از پایه وزیر بنا نگه داشتن است.هر جامعه بایستی
از پایه توسط ساکنان حال اینده اش پشتیبانی شود.برخی از مکانها در سایه
ترکیبی معنی دار از خصوصیات فیزیکی وفرهنگی ومعنوی مردم را به پشتیبانی
ومراقبت از اجتماع بر می ا نگیزانند.این مکانها در واقع همان مکانهایی
هستند که پایداری در انها به بهترین وجه ممکن شکل گرفته است.”
“پایداری به توانمندی جامعه-اکوسیستم ویا هر سیستم در حال فعالیت اطلاق می
شود که می تواند تا آینده نامعلومی ادامه فعالیت داده بدون اینکه بر اثر
فرسایش وتهی شده منابع کلیدی به حکم اجبار سقوط کند.”
“پایداری تحت عنوان عاملی برای تامین نیازهای روز تعریف شده است.به گونه ای
که توانمندیهای نسلهای آینده را در تامین احتیاجات خود به خطر نیندازد.
پایداری به معنی اندیشیدن درباره رفتار خودمان در گستره ای بالاتر است.مبنی
براینکه گزینه های ما اثرعمیقی در آینده محیط کره زمین وسلامتی افراد
داشته واثرات منفی را از زندگی ما دور کند.تعهد به حفظ ورعایت پایداری
عبارت از تعهد به اجرای اقدامات خلاقانه ومسئولانه است.”
۲- پایداری درمعماری وشهرسازی:
۲-۱- معماری پایدار
«پایداری بی هیچ واسطه ای همان مسیری است که معماری بایستی در اینده نزدیک
به آن دسترسی پیداکند. این نوع معماری باید تداعی کننده احساس انسانها نسبت
به طبیعت باشد. دلایل زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه دیدگاه بشر درجهت
نحوة‌استفاده از منابع انرژی باید تغییر کنند وبه همین دلیل اجرای ساختمان
با تفکر ومبانی معماری سبز بسیار حائز اهمیت است. ما بایستی کمی سبک تر بر
روی زمین زندگی کنیم. زیرا عمق خاکبرداری وسایر دخل وتصرفهایی که در بستر
طبیعی زمین برای ساخت وساز انجام می دهیم- نه تنها با نیازمندیهای ما در
رابطه با فضاهای یک ساختمان مرتبط است بلکه برارگانیسم کلیه موجودات و
گیاهان محیط زیست نیزتا ثیرگذارمی باشد.معماری سبز در شش سال اخیر
موفقیت‌هایی قابل ملاحظه داشته است. این موفقیت ها شامل اشاعه تکنیک های
ساختاری جدید و فروش مصالح متناسب با تفکر معماری سبز است. به طور کلی
معماری سبز بر مبنای چهار اصل استوار است،: ۱- ازانرژی آب، باد وسایر
منابع طبیعی حفاظت کنیم ۲- سلامت محیط زیستمان را تأمین کنیم ۳- اقتصاد را
در کشور رشد دهیم ۴- کیفیت بالایی از زندگی برای شهروندان ارائه دهیم.»۴
اصول معماری پایدار:
اصولی که از دیدگاه Rosana Hart &Kelly باید رعایت شود تا یک بنا به
عنوان نمونه ای از یک معماری پایدار طبقه بندی شود عبارتست از:
کوچک بیندیشید:SMALL THINK) )
1- گرمایش ساختمان با آفتاب: HEAT WITH THE SUN
2- راحتی و آسایش خود را حفظ کنیدKEEP YOUR COOL
3- استفاده از انرژی های قابل بازیافت USE RENEWABLE ENERGY
4- ذخیره آبCONSERVE FORESTS
5- استفاده از مصالح بومیUSE LOCAL MATERIALS
6- استفاده از مصالح طبیعی USE NATURAL MATERIALS
7- حفظ جنگلهای طبیعیSAVE OUR FORESTS
8- استفاده از مصالح قابل بازیافت Recycle Materials
بادوام بسازید-BUILD TO LAST
غذایتان را تولید کنید.GROW YOUR FOOD
غذایتان رانگهداری وذخیره کنید- Store your food
2-2- شهرسازی پایدار:
پایدار بودن یک جامعه انسانی به چه معناست؟ .پایداری یک معنای نسبی دارد.
پایدار ماندن یعنی به جلو رفتن –ادامه دادن. پایداری یک سمت و سو است نه یک
مقصد. شهر پایدار شهری است که حافظ و ارتقا دهنده رفاه اهالی چه در بلند
مدت و چه در دوره متوسط می باشد که در ضمن بالاترین کیفیت زندگی از آن بدست
می آید.پایداری ایجاب می کند که تصمیم گیری یکپارچه در نتایج اقتصادی و
اکولوژی و اجتماعی خوب به اجراء درآید.
پایداری محیطی به معنی حفظ سرمایه طبیعی است که ایجاب می کند ما انسانها در
مصرف مواد تجدید شونده و در مصرف آب و منابع انرژی حد و اندازه را رعایت
کرده و بیشتر از انچه که سیستم های طبیعی می توانند فراهم کنند مصرف نکنیم.
بعلاوه به یاد داشته باشیم که نسبت مصرف ما از منابع یکبار مصرف بیشتر از
نسبتی نباشد که منابع پایدار تجدید شونده نتوانند آن را جبران کنند بهترین
مثال در این مورد نفت و سوخت فسیلی است که پس از اتمام شدن دیگر تجدید نمی
شوند.
بالاخره پایداری محیطی نیز به معنی رعایت این اصل مهم است که نسبت آلاینده
های پراکنده در جو و در دامن طبیعت هرگز بیشتر از ظرفیت جذب شدن آن آلاینده
ها در هوا و آب و خاک و بیشتر از توان تصفیه طبیعت نباشد. آخر آب این مظهر
مطهر و پاکی حیات چقدر می تواند فصولات و پساب ها را تحمل کند؟
بعلاوه پایداری محیطی پی آمد خوبی است چون حفظ و دوام تنوع زیستی را دارد.
بهداشت و هوا و آب کیفیت خاکها بایستی در همه وقت به میزانی از استاندارد
باشد تا حیات بشر و رفاه او ونیز زندگی حیوانی و نباتی تنظیم گردد. پایداری
نه یک رویاست و نه چیزی است که تغییر نکند. پایداری برعکس فرایندی خلاقه و
داخلی و تعادل خواهی است که تا روپود تصمیم گیری ها را در همه مواد تشکیل
می دهد پایداری بستر روز مدیریت شهر یا قصبه ای است که در آن فعالیتها
اکوسیستم شهری را به سمت تعادل سوق می دهد و هم آنرا غیرمتعادل می کند هر
شهر طبق مدیریت اطلاعاتی و اطلاعات جمع آوری شده از این پروسه به عنوان یک
واحد کل سازمانی عمل کرده ونتایج فعالیت های معنی دار آن علنی می شود.
بااین فراینداست که شهر و شهروندان دست به انتخابات آگاهانه می زنند و
تصمیماتی که عکس است درفرایند مدیریت رشد کرده و در پایداری اخذ شود.از
نوعی باشند که هم منعکس کننده منافع سهامداران کنونی و هم منعکس کننده
منافع نسل های آینده باشند.
پایداری معنی نسبی دارد برچسب زدن یک شهر یا عرف استفاده از شهر) به عنوان
اینکه شهر پایدار است و برچسب آن دگر که شهر پایدار نیست کار درستی نیست .
درتصویر زیر مفهوم کلی پایداری نسبی نشان داده شده است شهر سرشار از همه
منابع و انرژی طبیعی مثل انرژی و غذا و آب و غیره و دارند خروجی یا درویی
هایی زیاد مثل آلودگی حرارتی، فاضلاب، ضایعات گیاهی و غیره نسبت به شهر هم
اندازه آن پایداری کمتری دارد. هرچند که دخل و خرج (ورودی ها و رودهای آن)
کمتر است. کاربرد مفهوم پایداری بوجهی که ذکر نمودیم با شرایطی که در آن
مقوله پایداری معرفی شده مطابقت دارد. جهان ما در حال به اتمام رساندن
منابع خود است و از جنبه داخل و ورودی معینی منابع سوخت و اب غذا مسئله
ندارد و اتفاقی هم نیافته است ولی نفرت مردمان جوامع غنی از الودگی ها
افزون تر شده و لذاقویا مستدل می سازد که بایستی قصبات خود را به مفهوم
ومشخص پایدار تر نماییم. ایجاد وضعیت بهتر در پایداری نسبی یک شهر ایجاب
میکند که خصوصیاتی را که در الگوی وارده ها و خروجی ها اثر می گذارند
ارزیابی کنیم. احتمالا در این راستا بایستی خاک و آب و انواع ساختمان ها و
سیستم های حمل و نقل و سازمان قضایی را لحاظ کرد. سپس می توان پتانسیل
تغییرات را حین نقشه کشیدن محوطه و حیات در ساختمان ها مورد ارزیابی قرار
داد.
تصویر۱- دیاگرام شهر پایدار
اصول شهرپایدار:
۱- تصمیمات امروز نبایستی آینده کودکان و نسل آینده و آنچه را که در آینده
برمی گزیند به خطر اندازند.همه ما مسئول اعمال فردی و گروهی خود می باشیم.
۲- منابع طبیعی بایستی عادلانه موثر مورد استفاده قرار گرفته و پایداری جامعه فداری پایداری جامعه دیگر نگردد.
۳- استفاده از منابع تجدید شونده مورد تائید و تشویق ما است و در ضمن
استفاده از منابع غیرتجدید شونده بایستی به حداقل برسد. مصرف منابع تجدید
شونده نبایستی بیشتر از میزان تولید تجدیدی آن شود.
۴- برقراری هماری قوی و ارتباطات آزاد بین مردم و بخش اصناف و کلیه سطوح دولتی مهم اند.
ما تنوع فرهنگی واقتصادی و محیطی را ارج می نهیم.
۵- هر جامعه بایستی زمینه بهداشتی و حیاتی وبی خطری را برای تعامل انسان ها
و تحصیلات و اشتغال و تفریحات سالم و سرگرمی ها و توسعه فرهنگی فراهم کند.
۶- پایداری به توانمندی جامعه اکوسیستم و یا به هر سیستم درحال فعالیت
کنونی اطلاق می شود که می توانند تا آینده نامعلوم ادامه فعالیت داده بدون
اینکه بر اثر فرسایش و تهی شدن منابع کلیدی به حکم اجبار به سمت سقوط هدایت
گردند.
۳- ماسوله
۳-۱- موقعیت جغرافیایی ماسوله
شهرک ماسوله در غربی ترین قسمت گیلان قرار گرفته است.منطقه ای که ماسوله در
ان واقع شده است منطقه ای کوهستانی است.مردم ماسوله مردمی کشاورز نبوده
واغلب انها به تجارت ودامداری اشتغال دارند. ماسوله در دامنه کوهی با شیب
زیاد قرار گرفته است.علاوه بر شیب شمال-جنوبی دو شیار نیز شیب شرقی-غربی یه
شهر داده اند. ارتفاع از بلندترین نقطه تا پایین تریم قسمت ان حدود ۱۰۰
متر می باشد. تعداد خانه ها در این شهر حدود ۷۰۰ خانه می باشد .قدمت ان به
تقریبا به قرن۹ می رسد.
۳-۲- اقلیم ماسوله
ماسوله بین دو شهر رشت وزنجان واقع شده است که شهر رشت دارای اقلیم دارای
اقلیم معتدل ومرطوب وشهر زنجان دارای اقلیم سرد می باشد. بنابراین اقلیم
ماسوله تلفیقی از این دو اقلیم است. ماسوله زمستانهای بسیار سرد
وتابستانهای معتدل دارد.در عین حال آفتاب تابستانی ان سوزنده است.
تصاویر۲-۳ ماسوله در فصل تابستان وزمستان
۳-۳- تاَثیرعوامل زیست محیطی-اقلیمی بر معماری وشهرسازی ماسوله:
از انجا که اقلیم ماسوله ترکیبی از دو اقلیم معتدل ومرطوب و اقلیم سرد می
باشد معماری بومی ان نیز تلفیقی از معماری بومی دردو اقلیم معتدل ومرطوب
مناطق شمال ایران ومعماری بومی اقلیم سرد مناطق شمال غربی ایران است.
۱-۳-۱- مورفولوژی وبافت شهری:
درماسوله نیز مانند سایر شهرهایی که در منطقه ای کوهستانی واقع شده اند بافت شهری به صورت پله کانی ومطبق می باشد .
به دلیل بارندگی بسیار زیاد ورطوبت بیش از حد در ماسوله فرم بنا در این شهر عمدتا در جهت مقابله با این دو عامل شکل گرفته است.
تصاویر۴-۵- بافت پله کانی – مطبق ماسوله
۳-۳-۲- جهت گیری:
ار آنجا که در مناطق معتدل ومرطوب بهترین راه حل جهت تنظیم شرایط
محیطی-استفاده از جریان باد وتهویه هوا می باشد بهترین مورفولوژی معماری با
فرم برونگرا است. در این فرم جهت تامین اسایش انسان ساختمانها را تا حد
ممکن در ارتفاع بلند تراز سطح زمین واز دو یا چهار طرف باز وبه صورت
برونگرا می سازند. وجود بالکن ها به عنوان فضای زیستی که باعث تلفیق فضای
داخلی را با فضای خارجی ساختمان شده است وهمچنین پنجره های بزرگ درنمای
ساختمان همگی دال بر برونگرایی معماری ماسوله است. از سوی دیگر بافت شهری
در ماسوله نوعی همزیستی بین فضای سبز به عنوان محیط طبیعی ومعماری به عنوان
محیط مصنوع را ایجاد کرده است که خود از اصول مهم معماری همساز با محیط
زیست است. می توان ادعا کرد که ماسوله یک باغ شهر است. د رماسوله نیز مانند
سایر شهرهایی که در منطقه کوهستانی واقع شده اند- بافت شهری در قسمت پایین
دره قرار نمی گیرد چون در هنگام شب هوای سرد که سنکین تر است به پایین دره
نفوذ می کند وهمچنین در این قسمت از دره خطر سیل وجود دارد. از طرف دیکر
سمت شمالی کوه همواره در سایه قرار دارد وبسیار سرد است و باعث عدم اسایش
ساکنین می گردد .همین طور قسمت بالای کوه نیز به دلیل شدت زیاد باد وعدم
وجود حصار برای کنترل ان برای استقرار بافت شهری مناسب نمی باشد. بهترین
قسمت یرای استقراربافت شهری وسازگاری هر چه بیشتر با شرایط زیست محیطی در
قسمت وسط کوهپایه ودر سمت جنوبی ان است. جهت بناهی مختلف با جهت شیب طبیعی
رمین هماهنگی دارد به همین دلیل بخشی از بناهای شهر رو به جنوب وتعدادی نیز
رو به جنوب شرقی است.جهت گیری شهر ماسوله با زمستانهای بسیار سرد
وتابستانهای معتدل در بخش جنوبی کوه برای دریافت هر چه بیشتر افتاب جهت
گرمایش در زمستانهای یرفی وسرد ماسوله نشان دهنده تاثیر شرایط زیست محیطی
در شکل گیری بافت شهری ان می باشد.
تصاویر۶-۷-استقرار بافت شهری در قسمت میانی وجنوبی کوهیپایه
۳-۳-۳- دسترسی ها:
مسیرهادر شهر ماسوله با بافت شهری پله کانی طوری طراحی شده اند که با شیب
ملایم محیط هماهنگ باشند. دونوع مسیر دسترسی های شهری را ممکن می سازد .یکی
مسیرهای طولی وموازی است که تعداد این نوع مسیرها بسیار کم است ودوم
مسیرهای عرضی است که تعداد انها نسبتا زیاد و سیرکولاسیون را بین فضاهای
شهری در قست پایین وبالای شهر فراهم می کنند. از ویژگیهای بسیار مهم ماسوله
استفاده از بام خانه ها به عنوان مسیر است. شهروندان در استفاده از بام
خانه هایشان به عنوان یک مسیر عمومی توافق دارند. در واقع پشت بامها حیاط
اجتماعی مردم است که در مراسم مختلف وجشنها به فضاهای تجمع شهری تبدیل می
شوند. قدم زدن در پشت بامها یک زندگی جمعی است . افراد در پشت بام های با
ارتفاع های مختلف دید ومنظرهای متنوعی از طبیعت را تجربه می کند.لازم به
ذکر است که طول قطعات برای ایجاد دسترسی به ارتفاع بالاتر محدود است وخانه
هایی که در این قطعات قرار می گیرند هر کدام به مسیرهای مختلفی دسترسی
دارند. گاهی نیز از ساباط جهت ارتباط بین دو مسیر موازی استفاده می شود.
تصاویر۷-۸-همگونی دسترسیهای شهری با شیب طبِیعی زمین
۳-۳-۴- مصالح :
مصالح استفاده شده‌درقسمتهای مختلف بنا متفاوت وترکیبی از سنگ خشت وچوب است
که همگی بوم آورد(محلی) است. ایستایی بنا بر روی یک قطعه سنگ یکپارچه است.
معماران محلی هیچگاه سنگ یکپارچه را نمی شکنند چون درون آن منابع طبیعی اب
وجود داردو به همین دلیل ساختمان ها با شیب طبیعی زمین در دو یا سه طبقه
ساخته شده اند که هم سازگاری معماری را با توپوگرافی طبیعی محیط نشان می
دهد وهم نوعی دید منظر بسیار عالی را برای افراد در همه طیقات وفضاها فراهم
می کند.از نوعی خاک خاکستری رنگ که در محیط وجو دارد و فوش نامیده می شود
نیز به عنوان عایق حرارتی ورطوبتی استفاده می شود.نکته جالب اینجاست که این
خاک هر چه بیشتر پا بخورد عایق تر می شود به همین دلیل استفاده ساکنین از
بامهای خانه ها به عنوان مسیر رفت وآمد عمومی به عایق تر شدن بام ساختمان
کمک می کند.
تصاویر۹-۱۰-مصالح محلی وبوم آورد (خشت – گل-چوب و …….) در معماری ماسوله
در نمای ساختمان از نوعی گل زرد استفاده شده که در محیط به وفور یافت می
شود که استفاده از ان باعث شده تا ساختمانها با رنک محیط طبیعی اطرافش
هماهنگ باشد واین طور به نظر می رسد که معماری جزیی از طبیعت است.
۳-۳-۵- سازه:
دیوارها معمولا تا طبقه اول باسنگ لاشه اجرا می شوند وپس از سنگ لاشه از
خشت با ایعاد ۳۰*۳۰*۸ سانتی متر برای ادامه دیوار استفاده شده است وبعد از
آن نیز تا زیر سقف دوباره از سنگ لاشه استفاده کرده اند. در فواصل مختلف
(حدود یک متر) وبرای پخش نیروهای وارده از سقف به پایین به طور یکنواخت از
کلاف بندی یا به اصطلاح محلی چوب بست استفاده شده است ونوع چوب به کار رفته
در ان مازو می باشد.
سپس از آن که دیوار چینی به پایان رسید بر روی دیوارها ی عمودبر مسیرـ
تیرهای اصلی وحمالی به نام جیرین از چوب مازو موازی با مسیر قرار می
گیرد.تیرهای اصلی ضخامتی حدود ۴۰ سانتی متر دارند .دلیل آن این است که این
تیرها در دیوار نما قرار نمی‌گیرندوجود تعداد زیاد بازشوها است که باعث می
شود این دیوار قابلیت باربری نداشته باشد.
از تیرهای دیگری در نزدیکی دیوارها وموازی به جرین به نام کلیله جهت کمک به
توزیع نیروها کمک گرفته می شود.در برخی مواقع وقتی عرض اتاق زیاد تر می
شود از دوجیرین استفاده می شود. بر روی جیرین تیرچه هایی به نام ورده به
فاصله ۲۰ الی ۳۰ سانتی متر واز چوب راش که از جنگلهای همان محل به دست می
آید استفاده می شود. بر روی تیرچه ها تخته کوبی یا دارچین می کنند.دارچین
قطعه قطعه کردن چوبها مثل هیزم است. در نهایت بر روی تخته ها سرخس وحشی
گذاشته می شود که در اصطلاح محلی به آن خرف می گویند. این گیاه را در
تابستان جمع اوری وخشک می کنند .دوام ان پس از خشک شدن افزایش پیدا می کند.
این گیاه به عنوان عایق رطوبتی عمل کرده ومانع جذب ونفوذ اب به فضای داخلی
در ساختمان می شود. به عنوان آخرین متریال پوشش سقف گلی به نام فوش است که
بر روی سرخسها ریخته می شود که به کمک فوش شیی ملایمی را در سقف برای دفع
آب باران ایجاد می کنند.
۳-۳-۶- بازشوها :
پنجره در ماسوله معنی تازه ای پیدا می کند.پمجره یعنی باز شد به ان همه
زیبایی .یعنی در اغوش کشیدن طبیعت. هر ینا در نمای خود برای ارتباط هر چه
بیشتر با طبیعت زیب
اسکیس از بخش های مختلف روستای ماسوله, برداشت از روستای ماسوله, بنای
تاریخی ماسوله, توسعه پایدار, دانلود طرح هادی روستای ماسوله, دانلود پروژه
برداشت از بناهای تاریخی, دانلود پروژه روستا 1, دانلود پروژه روستا 2,
دانلود پروژه کامل روستا ماسوله برای پروژه روستا 1 و 2, روستای زیبای
ماسوله, روستای ماسوله, شهر اکولوژیک شاخص های پایداری, شهر پایدار, طرح
هادی روستای ماسوله, ماسوله, ماکت روستای ماسوله, معماری سنتی, نقشه های
روستای ماسوله, پروزه کامل درس برداشت از بناهای تاریخی, پروزه کامل روستای
ماسوله, پروژه برداشت از بناهای تاریخی, پروژه روستای ماسوله, پروژه های
روستا, پروژه کامل روستای ماسوله
