*راز و رمز معماری ایرانی*
ایرانیان از دیرباز نور خورشید را برای جلوه سبحانیت الهی پذیرفتند.
به زمان و جهت طلوع خورشید که شادی آور نیز بود، خورآسان و به زمان و جهت
غروب خورشید که غم‌انگیز بود، اباختران می‌گفتند.
وقتی خورشید به اوج تابش خود می‌رسید، نیمروز بود و بسیار مقدس.
ایرانیان سعی داشتند تا نیایش‌های خویش را در این جهات و در این زمانها
بجای آورند.
نقش سواستیکا (Swastika) ، از نقوش قدیمی آریایی است که در سنت دینی هند
رواج بسیار دارد و با همین مضامین مربوط است (شکل 10). سواستیکا عبارت است
از یک صلیب متقارن که بر انتهای هر یک از خط آن خطوط دیگری در یک جهت عمود
شده است. بنیان اصلی شکل سواستیکا، که بر دو خط هم طول عمود بر هم استوار
است، شکلی ایستا و ساکن دارد.
*چارسو*
nمعماری ایران کوشش دارد به جهت‌های چهارگانه و تابش خورشید اول مهرماه و
فروردین‌ماه احترام گذاشته ازین راه به گاهشماری شمسی نیز بپردازد.
*مهرآبه*
nفضای چهارسویی در جهت اصلی نیمروزی قرار داشت. منتظران ظهور آناهیتا الهه
آزادیبخش و عدالت بایستی تا تابش نور مهر برروی سطح آب سنگاب صبر می‌کردند.
اما در هر طلوع صبح، اوج نیمروز و غروب مهر در این نیایشگاه به نیایش
می‌پرداختند.
