مقدمه :
باغ ژاپنی نام سبکی خاص از باغسازیاست که در آن از عناصر موجود در طبیعتبه
نحو شگرفی استفاده می‌شود. معمولاً در ترکیب باغ‌های ژاپنی از ترکیب
گیاهانرنگارنگ و متنوع با عناصری همچون پله‌های سنگی، برکههایکم‌عمق،
حصارهای سنگی، نرده‌هایی از خیزران(بامبو)، پلهایچوبی و یا سنگی بر فراز
برکه‌ها و جزایر مصنوعیآکنده از گلو گیاهاستفاده می‌شود. باغ سنگی
ژاپنیگونه‌ای از انواع باغ‌های ژاپنی است.
سایر عناوین موجود
طراحی باغ های ژاپنی :3
عناصر باغ ها :4
نقش گیاهان در طراحی باغ های ژاپنی :4
رایوآنجی5
گلها و بوته ها5
راه ها6
طراحی و عناصر باغ های ژاپنی در مقایسه با باغ های ایرانی :7
ساختار و عناصر اصلی8
محصوریت10
ساختمان‌های درون باغ11
مسیرها12
آب12
گیاهان13
فرهنگ و زندگی15
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری:
باغ ایرانی از باغ ژاپنی قدمت بیشتری دارد و الگویی اصلی به شمار می‌رود
که تأثیرش را بر معماری جهان اسلام، از هند تا اسپانیا، گذاشته است. باغ
ژاپنی متأثر از باغ چینی است که با آیین‌های ژاپنی ترکیب شده است. این
باغ‌ها شکل‌هایی مختلف، اما هدف و ساختاری یکسان دارند و گاهی با یکدیگر
ترکیب می‌شوند.هر دو این باغ‌ها دارای عناصر اصلیِ آب، گیاه، کوشک، و
مسیرها هستند، اما کاربرد این اجزا در آنها تفاوت‌هایی دارد. باغ ایرانی
بسیار هندسی و دارای حصاری مشخص است که باغ را کاملاً از محیط اطراف جدا
می‌کند، اما باغ ژاپنی، با این‌که محصور است، در آن کوشش شده است حضور حصار
چندان احساس نشود و باغ با مناظر طبیعیِ پیرامون پیوند بخورد.کوشک در باغ
ایرانی در محور اصلیِ باغ قرار گرفته و به خوبی نمایان است. همچنین افزون
بر ساختمان اصلی، گاهی بناهای دیگری را نیز در باغ می‌ساختند. باغ ژاپنی
دارای خانۀ چای یا کوشکی بزرگ یا کوچک است که تلاش کرده‌اند که بنا در باغ
حضوری پیدا و پنهان داشته باشد. در هر دو این باغ‌ها، ساختمان اصلی رو به
باغ یا آبگیر و حوض بوده است. در باغ ایرانی مسیرها بسیار منظم و به شکل
محورهای موازی یا عمود بر هم است و با هندسۀ شبکۀ آب و گیاهان ارتباطی
تنگاتنگ دارد، اما در باغ ژاپنی مسیرها نه مستقیم، بلکه به صورت پر پیچ و
خم است و در طول مسیر عناصری چون فانوس و پل به چشم می‌خورد.
آب در باغ ایرانی نقشی تعیین کننده دارد و ساختار باغ و مسیرها بر اساس آن
شکل می‌گیرند، زیرا چگونگی توزیع و مصرف آن بسیار حیاتی است. حضور آب در
این باغ‌ها به صورت جوی، آب‌نما و حوض بزرگِ جلو کوشک است. جوی‌های آب در
باغ ژاپنی حرکتی نامنظم دارند و در انتها به برکه یا دریاچه‌ای ختم
می‌شوند. در هر دو گونۀ باغ، سازندگان ترجیح می‌دهند آب برکه یا حوض عمیق
جلوه کند. افزون بر این در باغ‌های شنی ژاپن، آب صورتی انتزاعی دارد. در هر
دو الگوی باغ درختانِ همیشه سبز، خزان‌پذیر، میوه، و گلها، با
تفاوت‌هایی، وجود دارند. همچنین در هر دو، درختان شکل طبیعی خود را دارند،
اما در باغ ایرانی کاشت درختان دارای نظام هندسی منظمی است هماهنگ با
مسیرهای دسترسی و آب، در حالی که در باغ ژاپنی چنین نیست. باغ ایرانی باغ
تفرج بوده و در آن زندگی موقت و دائمی خصوصی شماری از انسان‌ها جریان داشته
است. باغ ژاپنی باغی است برای جدایی از زندگیِ روزمره و بازگشت به خویشتن و
پیوستن به طبیعت. این باغ پیوند زیادی با آیین‌های معنوی خاور دور داشته و
افراد به صورت فردی یا جمعی در آن حاضر می‌شدند. باغ ایرانی خود را محیط
اطراف جدا می‌کند و به واقع فرد وارد دنیایی دیگر به نام جهان باغ ایرانی
می‌شود. در اینجا گیاهان و آب، علاوه بر حضوری مادی، ظهوری نمادین دارند.
باغ ژاپنی می‌کوشد خود را شبیه و هماهنگ با طبیعت نشان دهند و در واقع
سازندگانِ آن می‌کوشند طبیعت مقدس را در مقیاسی کوچک‌تر بازنمایی کنند. در
پایان این‌که از آنجا که ساخته‌های انسان آیینۀ فرهنگ اوست، با شناخت باغ
ایرانی و ژاپنی می‌توان شناختی درست‌تر از این دو تمدن تاریخی به دست آورد.
منابع و ماخذ :
1 – ماهنامه معماری ایران و جهان ، شماره 13 ، ص44 ، گردآورنده : حسین بهرام آبادی ، دانشگاه اصفهان 1388
2 – معماری باغ های ایران و جهان ، نویسنده : حسین احمدی لنگرودی ، نشر میهن ، 1389
3 – حسین زاده ، محمد ابراهیم ، باغ های ژاپنی در گذر تاریخ ، دانشگاه تهران ، 1390
