دانلود پاورپوینت بررسی خانه مشکیان یزد دارای پلان ها و نما و پرسپکتیو و تصاویر
این بنا در محله گازرگاه، رو به روی پارک وحشی بافقی، کوچه فردوس و انتهای
دربند کربلایی واقع شده و در اواخر قاجار در حدود 120 سال پیش توسط حاج علی
اکبر مشکیان (فرزند ملا محمد رضا مشکیان) ساخته شده است.این خانه جزئی از
یک مجموعه و مکان پذیرایی از مهمانان و برگزاری مراسم روضه خوانی خانواده
بوده است. خانه در حال حاضر متروک و رو به ویرانی است.
بخش اعظم بنا را حیاط اصلی و فضاهای بسته و نیمه باز اطراف آن تشکیل می
دهد. بخشی از فضاهای خدماتی در جنوب خانه استقرار یافته اند. و حیاط مستقل
دارند و بخشی دیگر، شامل مطبخ و انبار، در جنوب غربی آن واقع اند. یک فضای
باز کوچک و مرتفع در میان انبار و مطبخ قرار گرفته است و با راهروی به گوشه
حیاط اصلی مرتبط می شود.
ورودی اصلی بنا، مشتمل بر سر در و هشتی در گوشه جنوبی خانه است و به بخش
های مختلف راه پیدا می کند. ورودی دوم بنا در گوشه شمالی آن است. در پس این
ورودی ، فضای سرپوشیده هشتی مانندی قرار گرفته است که قاعده ای مربع و
سقفی بلند و حوضی در میانه دارد.دو حیاط اصلی و خدماتی با یکدیگر ارتباطی
ندارند و هریک مستقلاً به هشتی ورودی خانه مرتبط است.
حیاط اصلی خانه مستطیل شکل است و در امتداد شمال شرقی- جنوب غربی قرار
دارد. جبهه های اطراف آن برهمان نظم ثابت اند: در نماهای رو به رو، عناصر
میانی متفاوت است ولی همواره فضای نیمه باز ( ایوان) در مقابل فضای بسته
نشسته است. در میانه جبهه شمالی یک سه دری نشسته که از پشت به اتاقی کشیده
باز می شود، به طوری که مجموع آن یاد آور تالار است. در دو طرف این فضا، دو
راهرو و سپس دو سه دری دیگر قرار دارد.
در مقابل، جبهه جنوبی ایوان در مرکز قرار دارد که دو راهرو عریض ایوان
مانند در طرفین آن واقع است. راهرو شرقی به ورودی خانه و راهرو غربی به
مطبخ و انبار ارتباط دارد. انتظام و تقسیمات دو نمای جبهه های غربی و شرقی
مانند هم است، اما در اینجا در مرکز یکی فضایی بسته یا تالار و در میان
دیگری فضایی نیمه باز یا ایوان قرار دارد.
جبهه جنوبی حیاط در حد دو طبقه ارتفاع یافته و از سه جبهه یک طبقه دیگر
متمایز شده است. هم چنین ایوان رفیع و فراخ این جبهه به نمای آن تمایز
بیشتری بخشیده است. ترکیب اجزای این جبهه بدین صورت است: با استقرار ایوان و
دو راهرو عریض در دو سوی آن، علی رغم وجود دو سه دری بر فراز راهرو ها،
بخش اعظم جبهه به فضای نیمه باز اختصاص یافته و در نتیجه، ایوان اهمیت
بیشتری یافته است.
سه نمای دیگر حیاط هم ارتفاع اند. در جبهه شمالی طرح نما به شکلی جالب از
تکرار دهانه ای باریک با قوس کمانی حاصل شده است، به طوری که نمای هر اتاق
از ترکیب سه دهانه و نمای هر راهرو از یک دهانه به وجود آمده است. در میان
نمای راهرو و سه دریها، با جرزی قطور، فاصله ای پدید آمده و به همین علت در
عین تکرار دهانه ای ساده، تغییر آهنگ و وزن به زیبایی در آن نمودار شده
است. لیکن در نمای غربی حیاط نمای راهرو از نمای پنج دری و سه دریها کاملاً
متمایز است:
نمای پنج دری و سه دری ها از تجمع دهانه های باریک با قوس جناغی پدید آمده و
نمای راهرو از دهانه ای عریض تر با قوس کلیل، و بدین ترتیب نمای اتاق ها
از نمای راهرو کاملاً تفکیک شده است.
جبهه شرقی کاملاً تحت الشعاع ایوان بزرگی است که در مرکز آن نشسته. در نمای
این جبهه بازیگران اصلی همان دهانه ایوان و سپس دهانه های دو راهرو طرفین
آن اند و پنجره های سه دری ها جز کوچکی از آن اند.
فضای زیرزمین خانه در دو جبهه غربی و جنوبی حیاط اصلی اند. بخش جنوبی از یک
فضا و بخش غربی از چند فضا با اندازه ها و کاربرد های مختلف تشکیل شده
است. پلکانی در کنج جنوب غربی این بخش به فضایی ختم می شود که کف آن از کف
دیگر فضاهای زیرزمین پایین تر است. در میان فضاهای گوناگون زیر زمین، سرداب
های ایوان جنوبی و تالار غربی حیاط وسیع تر و رسمی تر است.
در مرکز حیاط در امتداد محور طولی آن، حوضی بزرگ و کشیده، هم چون نهر آبی
عریض واقع است و درز دو سوی آن، باغچه هایی قرار دارد. از ترکیب این عناصر،
سفره گسترده ای از آب و سبزه در مرکز حیاط به وجود آمده است.
این ترکیب بخش اعظمی از فضای حیاط را به خود اختصاص داده است. هرچند که در
دو بخش شمالی و جنوبی حیاط سطح بیشتری نسبت به دو بخش شرقی و غربی خالی
مانده است، همه آنها تنها حاشیه ای باریک برای مرکز حیاط و محل عبور است.
در این طرح ایوان ها یا فضاهای نیمه باز در نقاطی قرار گرفته اند که بهترین
منظره را به حیاط دارند.، فضاهایی که پیوندی بی واسطه با حیاط دارند و در
عین حال، جایی امن و آرام برای نشستن و نظر به حیاط اند.
